Het 'eigenlijk' syndroom

‘Je bent terug uit Kiev

Hoe is de situatie daar eigenlijk?’

Het toevoegen van ‘eigenlijk’ aan een informatieve vraag is een chronische aandoening geworden bij interviewers, presentatoren van talkshows en journaallezers in gesprek met correspondenten. Het komt voort uit onzekerheid van de interviewer, die bang is dat sec de vraag te stellen, te eenvoudig of te direct overkomt. Vanuit de angst een naakte vraag te stellen, wordt de vraag aangekleed. Het is een vorm van jezelf indekken.

Het is onderdeel van de algehele poging om de toon van een persoonlijk gesprekje aan te nemen. Een gesprekje van mens tot mens in plaats van journaallezer in de studio tot correspondent in een ander land. Zo ontstaat de geforceerde popie ondervraging, waar we aan gewend zijn geraakt, maar debiliserend is. Er wordt geprobeerd om te doen alsof je iemand tegen op straat tegenkomt terwijl iedereen ziet dat dat niet zo is.

Dat wordt versterkt door het veelvuldig toevoegen van ‘he’ aan een vraag. Dat ‘he’ laat de onbeholpen neiging zien om de sfeer te creeren op een lijn te zitten met de ondervraagde. De vraagsteller probeert de afstand tot de ondervraagde te verkleinen. Het naar iemand toe kruipen met het geforceerde ‘he’ verdoezelt dat de vraag puur bedoeld is om informatie te krijgen. Ook de bejubelde Marijke Tweebeeke doet ‘t veelvuldig. De enige die immuun lijkt voor het ‘eigenlijk’ en ‘he’ virus is Sven Kockelman.