Brimstone: epos van menselijk leed

Brimstone is een film die gruwelijk menselijk leed rauw in beeld brengt. Hij toont zonder aanziens des kijkers martelingen waartoe godsdienst kan lijden, onderdrukking en uitbuiting van vrouwen, kindermishandeling, wreedheid van een man naar zijn vrouw, wraak.

Er is een scene waarin varkens een net neergeschoten desperado opeten, een vrouw haar eigen tong afsnijdt, een vader zijn 13 jarig dochtertje misbruikt en een waarin diezelfde man, die dominee is, zijn vrouw een ijzeren masker laat dragen waardoor haar het spreken onmogelijk wordt gemaakt. Wreedheden uitgevoerd door een man van God, die zijn daden legitimeert door bijbelteksten.

Het lijkt of Koolhoven het menselijk leed van de afgelopen tweeduizend jaar heeft willen samenballen in twee uur. Leed dat de mensheid in haar collecctieve bewustzijn met zich meetorst. Hij schuwt geen bloed, afgehakte ledematen, kinderverkrachting, moord of incest.

Brimstone is ook een film met prachtige beelden.Een koets verloren in een sneeuwlandschap, een bloemenveld, van boven gefilmd, waardoor de dominee zich een weg baant.

Het spel van licht en donker. Veel van de film speelt zich af bij nacht of avond bij olielampen.

Brimstone is ook een film met onnederlands sterke acteursregie. Niet de kinderlijke, overdreven en daardoor onnatuurlijke benadrukking, die Nederlandse filmers menen nodig te hebben. De zeggingskracht van de beelden in Brimstone is daardoor sterk.

Er is gelach in de zaal als in een kerkje het duidelijke nederlandse accent klinkt van enkele emigranten. Er wordt een paar keer gelchen in de zaal. Meestal door mannen als ontlading bij beelden die net iets te gruwelijk zijn. Vrouwen geven kreetjes van afschuw, mannen gaan lachen.

Na afloop komt wel de vraag: wat wil Koolhoven zeggen met zijn film? Is het de verwerking van een gekwelde gereformeerde jeugd, waarin hij zelf de schaduwkant van een geroganiseerde godsdienst aan den lijve heeft ondervonden en daar nu eens en voor altijd mee wil afrekenen?

Na afloop hoor ik het commentaar van enkele kijkers: “ Het duurde net iets te lang. Ja het had wat korter gemogen. Carice van Houten had wel een grotere rol mogen hebben. Ik had wel wat meer verwacht.”

Voor mij, ik ga de zaal uit met een diepe voor in mijn lijf van het aanschouwde leed. Er is plastisch in beeld gebracht wat mensen elkaar aan kunnen doen uit naam van iets hogers. Wil ik dit nog een keer zien? Nee, dit hoef ik niet nog eens te zien.